Met de leegte in haar valt een stilte tussen ons, die we voor ons laten spreken…
Haar hele leven heeft in het teken gestaan van overleven. Zij werd verslaafd geboren; vader onbekend, moeder die nog geen drie jaar later overlijdt aan een drugsoverdosis. Na een verblijf van een paar jaar in een weeshuis, werd zij geadopteerd door een Nederlands echtpaar. Dit ging niet lang goed. Zo groeide zij noodgedwongen op in pleeggezinnen. Met een armoedig rugzakje vol emotionele pijn en onvervulde basisbehoeften verhuisde ze van pleeggezin naar pleeggezin. Niemand in die tijd die haar ontembare woede als bescherming voor haar verlatingsangst en onstilbaar verdriet herkende... Zo leerde mijn cliënte van jongs af aan te hechten aan mensen die haar altijd weer verlieten, te onthechten, tot ze steeds minder hechtte en steeds beter onthechtte. Op zoek naar pijnstilling bleef cliënte uitermate dapper weg van de voor de hand liggende keuze om ook drugs te gebruiken. Ze ontdekte iets beters: ophouden met liefhebben.
Het niet-liefhebben kwam helaas, na verloop van tijd, ook met een prijs. De eenzaamheid die dit met zich mee bracht dreef haar steeds verder een mistroostige afgrond in. Ze meldde zich bij de ggz, nog niet wetende dat ze opnieuw zou kunnen gaan oefenen met hechten - maar nu veilig.
Er verschijnen tranen in haar ogen als ze spreekt. “Het leek alsof je me in de steek zou laten, en dat maakte me woest”, fluistert ze zacht. “Net als vroeger…”. Haar wangen kleuren rood. Ik vraag haar voorzichtig of ze ook, net als ik, denkt dat onze vertrouwensband wellicht gewoon hersteld kan worden, in tegenstelling tot haar ervaringen eerder. “Nee”, beslist ze meteen. “Als je een spiegel op de grond laat vallen, valt hij aan diggelen. Die spiegel is en blijft, voor altijd, gebroken. Stuk. Verwoest.”
Ze kijkt me enigszins uitdagend aan, alsof ze verwacht dat ik afschrik en niet mijn gebruikelijke onderzoek naar andere mogelijkheden met haar doorneem.
Plots lichten haar ogen op. “Kintsugi!”, roept ze uit. Ik besef dat ze de Japanse kunstvorm bedoelt, waarbij scherven keramiek met goudlijm hersteld worden. De zichtbare breuklijnen dragen - juist - bij aan de schoonheid van het gebroken voorwerp… de spiegel… ons contact! We kijken elkaar lachend aan. Ik voel plaatsvervangende trots voor haar geniaal bedachte metafoor.
Kintsugi! Het leven kan ons soms - genadeloos en zonder uitzondering - in psychische scherven breken. Een vluchtige blik op ons gebroken spiegelbeeld en geheid dat we onze vingers ook nog zullen snijden aan de scherpe randen bij het ruimen van alle puin...
Maar ik geloof er heilig in: waar compassie is, is lijm - is heling... En wanneer het lukt om hiervoor open te staan, dan zou het zomaar kunnen dat de lijm... goud waard wordt.
Disclaimer: Bij het schrijven van blogs word ik geïnspireerd door de gesprekken die ik heb met mijn cliënten en situaties die ik in de dagelijkse praktijk meemaak. Daar geef ik vervolgens een eigen, fictieve draai en interpretatie aan om zo de privacy van mijn cliënten te waarborgen. Elke vorm van herkenning berust dan ook op toeval.
Over de auteur
