Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz)

Per 1 januari 2020 is de wet Wvggz ingevoerd - de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg. Deze wet regelt de rechten van mensen die te maken hebben met verplichte zorg in de ggz.

De wet vervangt de Wet BOPZ (wet bijzondere opneming in psychiatrische ziekenhuizen). Nieuw in de Wvggz is dat mensen ook thuis kunnen worden behandeld. Ook krijgen naasten meer inspraak. Op de website https://www.dwangindezorg.nl vind je meer informatie.

Voor wie geldt de Wvggz?

De Wvggz geldt voor mensen bij wie een psychische stoornis (of aandoening) leidt tot gedrag dat ernstig nadeel (gevaar) veroorzaakt voor henzelf of voor anderen. Als er geen vrijwillige zorg mogelijk is om dat ernstig nadeel weg te nemen, kan de rechter hen verplichte zorg opleggen.

De Wvggz geldt niet voor mensen met een verstandelijke beperking of dementie. Voor hen geldt de Wet zorg en dwang psychogeriatrische en verstandelijk gehandicapte cliënten (Wzd).

Voorwaarden voor verplichte zorg

De rechter kan verplichte zorg alleen opleggen als deze zorg:

de enige manier is om het ernstig nadeel (gevaar) weg te nemen;
proportioneel is (in verhouding staat tot het op te lossen ernstige nadeel);
effectief is (resultaat oplevert).

Verplichte zorg voorkomen

De wet is er op gericht om verplichte zorg zo veel mogelijk te voorkomen. Als verplichte zorg echt noodzakelijk is, moet de minst ingrijpende vorm worden ingezet en de dwang zo snel mogelijk worden afgebouwd.

Vormen van verplichte zorg

Vormen van verplichte zorg zijn bijvoorbeeld: medicatie toedienen, medische controles doen of opname in een ggz-instelling. Klik hier voor meer informatie over Vormen van verplichte zorg.

Procedures

De Wvggz kent twee procedures om te komen tot verplichte zorg:

Een zorgmachtiging via de rechter
Een crisismaatregel via de burgemeester (bij spoed)

Invloed van de cliënt

De cliënt houdt waar mogelijk zelf regie tijdens de hele periode van verplichte zorg. Bijvoorbeeld met een eigen plan van aanpak, een zorgkaart of een zelfbindingsverklaring. Zorgprofessionals overleggen regelmatig met de cliënt en praten over hoe de zorg gaat. Je kunt hier meer over lezen onder de Rol van patiënten.

Cliënten hebben recht op uitleg in begrijpelijke taal. Zo nodig is een tolk beschikbaar op de hoorzitting. Een patiëntenvertrouwenspersoon kan advies en bijstand geven en samen met de patiënt opkomen voor zijn of haar rechten. Als cliënt van Dimence kun je ook gebruik maken van de cliënt & patiëntvertrouwenspersoon.

Meedoen in de samenleving

Tijdens de verplichte zorg moet de patiënt waar mogelijk mee kunnen blijven doen in de maatschappij of alvast voorbereid worden om na de behandeling weer een leven op te bouwen. In de wet heet dit: ‘deelname aan het maatschappelijk leven bevorderen’.

Betrokkenheid familie

Familieleden en andere directe naasten van de cliënt worden zo veel mogelijk betrokken. Zij worden betrokken in de voorbereiding, uitvoering, wijziging en beëindiging van verplichte zorg.

Familievertrouwenspersonen geven advies en bijstand aan familieleden en andere directbetrokkenen van patiënten die verplichte zorg ontvangen. Meer informatie staat in het onderdeel Rol van familie en naasten. Als naaste van een cliënt van Dimence kun je ook gebruik maken van de familievertrouwenspersoon.

Niet tevreden?

Mocht je als cliënt of naaste niet tevreden zijn over de zorg die Dimence biedt, dan kun je altijd een klacht indienen. In het blok Veelgestelde vragen hieronder zie je hoe je dat kunt doen. Ook vind je daar meer informatie over je rechten en plichten als cliënt (in de Wvgg).

Klachtenformulier

Informatiepagina informatiepakket naasten

Informatiepagina MijnDimence

Rechten van de cliënt

Het recht op informatie door de hulpverlener over de behandeling, de gevolgen en risico’s en over eventuele alternatieven voor deze behandelingen.
Het recht op een tweede mening (second opinion).
Vertegenwoordiging van cliënten die zelf niet kunnen beslissen, bijvoorbeeld wanneer de cliënt wilsonbekwaam of minderjarig is.
De cliënt beslist samen met de hulpverlener wat er gaat gebeuren in de behandeling.
Als een cliënt zegt bepaalde informatie niet te willen, dan krijgt hij/zij/hen die informatie niet. Tenzij dit ernstig nadeel voor zichzelf of anderen oplevert.
De cliënt heeft recht op vernietiging van het dossier, zie Verzoek tot vernietiging van dossier.
De cliënt heeft recht op inzage en kopieën van zijn/haar/hen dossier. Wanneer de cliënt een andere visie heeft dan die in het dossier staat, dan mag de cliënt aan de zorgverlener vragen om het dossier te wijzigen of om de eigen visie van de cliënt toe te voegen aan het dossier. Het gaat hier niet om het recht om de diagnose te wijzigen als de cliënt het er niet mee eens is.
De cliënt heeft het recht een behandeling of onderzoek te weigeren en gegeven toestemming weer in te trekken.
Het dossier is alleen ter inzage aan de zorgverlener en degenen die betrokken zijn bij de behandeling, zoals leden van het behandelteam.

Plichten van de cliënt

De cliënt moet op tijd komen voor de afspraak en tijdig afzeggen wanneer dit nodig is. Wanneer de cliënt verhinderd is dan moet hij/zij/hen dit tijdig melden bij het secretariaat. Dit moet uiterlijk één werkdag van te voren te gebeuren.
De cliënt moet verantwoordelijkheid nemen voor zijn/haar/hen eigen gedrag en moet zich gemotiveerd op te stellen om behandeldoelen op te stellen en actief mee te werken aan het tot stand komen van deze doelen.
De cliënt moet zijn/haar/hun best te doen om een samenwerkingsrelatie aan te gaan met de behandelaar en de door de behandelaar uitgebrachte aanwijzingen en behandeladviezen serieus te nemen en zo goed als mogelijk op te volgen.
De cliënt mag de hulpverlener nooit fysiek of verbaal bedreigen of aanvallen.
De cliënt moet de zorgverlener goed, eerlijk en volledig op de hoogte stellen van zijn problematiek. Met juiste en volledige informatie kan de zorgverlener sneller en beter een diagnose stellen en kan hij beter zorg verlenen.
De cliënt moet een behandelwens hebben, die blijkt uit het hebben van een behandelvraag en het actief werken hieraan.

Daar waar hierboven wordt gesproken over cliëntrechten worden voor de wet volwassen cliënten bedoeld. Wanneer het gaat om cliënten van Dimence die minderjarig zijn, wordt er bedoeld dat de gezagdragende ouder(s) en/of voogd deze rechten en plichten hebben. Vanaf 16-jarige leeftijd kan de cliënt zelfstandig een WGBO behandelovereenkomst aangaan.

Lees de uitgebreide folder over jouw rechten en plichten

Het kan zijn dat je ergens niet tevreden over bent tijdens je behandeling of opname. Wij vragen je aan eerst te praten met je behandelaar of een lid van het behandelteam over je klacht. Je kunt ook met de leidinggevende van je behandelaar praten. Levert een gesprek niets op of wil je liever geen gesprek? Op deze pagina leggen we je uit wat je kan doen?

Nadat je een klacht hebt ingediend via het klachtenformulier, neemt de klachtenfunctionaris contact met je op. Wanneer duidelijk is wat je klacht is en dat de situatie niet meer met een gesprek op te lossen is, gaat de klacht naar de klachtencommissie. De klachtencommissie bepaalt of ze je klacht kan behandelen. Hiervoor toetst ze je klacht aan een aantal voorwaarden en bepaalde wetten. Je hoort zo snel mogelijk of de commissie je klacht kan behandelen en wat er verder gaat gebeuren.

Heb je te maken met verplichte zorg, ben je vrijwillig opgenomen of krijg je thuis vrijwillige zorg, maar krijg je te maken met dwang of mogelijke dwang? Je kunt dan de hulp inroepen van een cliënt & patiëntvertrouwenspersoon van de PVP

Regio Almelo/Deventer
Arianne de Geus
Mobiel nummer 06-29 11 01 20
E-mail: a.de.geus@pvp.nl

Regio Balkbrug
Miguel Gonzalez
Mobiel nummer 06 30 56 55 08
E-mail m.gonzalez@pvp.nl

Regio Zwolle
Gerina Lameris
Mobiel nummer: 06 82 25 43 22
Email: g.lameris@pvp.n

Je kunt bij een cliënt & patiëntvertrouwenspersoon (PVP) terecht wanneer je:

te maken krijgt met verplichte zorg. Dat kan verplichte zorg in een ggz-instelling zijn, maar ook verplichte zorg die je thuis of ergens anders (ambulant) krijgt;
vrijwillig bent opgenomen in een ggz-instelling;
thuis vrijwillige zorg krijgt, maar te maken krijgt met drang of mogelijke dwang.

Bij dwang of mogelijke dwang kun je denken aan bijvoorbeeld de volgende situaties: wanneer er geen verplichte zorg wordt verleend, maar de behandelaar zegt dat hij daar wel over nadenkt. Of wanneer je onder druk gezet wordt om bepaalde zaken te doen of te laten, omdat er anders verplichte zorg voor je wordt aangevraagd.

De pvp biedt geen advies en bijstand wanneer je op een andere plek, bijvoorbeeld thuis (of een beschermende woonvorm) vrijwillige zorg ontvangt en er géén sprake is van drang of mogelijke dwang. Je kunt dan contact opnemen met de klachtenfunctionaris van de ggz-instelling.

Waar zoek je naar?