De Viering van het Leven

Lydi werkt inmiddels ongeveer een jaar bij Dimence als geestelijk verzorger. De studie theologie trok haar omdat ze belangstelling had voor levensvragen en zingeving. Maar ook omdat ze zich betrokken voelt bij kwetsbare mensen. Om de band met haar kerk te blijven voelen, gaat ze eens per jaar voor in de imposante Lebuiniskerk in Deventer.

Lydi: “Die dienst is aankomende zondag. Voor mij is het heel belangrijk dat ik recht vanuit mijn hart kan werken. Het is nu de 40 dagentijd. Ik kreeg ter voorbereiding van de dienst een heleboel materiaal opgestuurd. Dat hadden ze alvast voor me uitgezocht. De lezing uit de Bijbel, de afbeelding en de liederen. Dat is heel aardig. Maar mijn eerste opwelling was ook: wat moet ik hiermee. Want ik ben ervan overtuigd dat mensen voelen dat het een ver-van-mijn-bed-show is als ik niet vanuit mijn hart kan voorgaan.”

Alfred Knol is opgegroeid in het gereformeerd-vrijgemaakte geloof en bezoekt al heel wat jaren de Elisabethkapel. Daar kwam hij mee in aanraking als ambulant cliënt van Dimence. Samen met Tineke de Jong is hij gastheer/vrouw bij de samenkomsten. Alfred: “Wij regelen alle praktische zaken. We zetten stoelen klaar, zorgen voor koffie en thee, we steken kaarsen aan en doen de deur open voor de gasten. Na afloop ruimen we op. Afgelopen september was er de open dag op het Brinkgreven terrein. Daar hoorde ik van Toon Cents dat ze al best lang op zoek waren naar iemand die Tineke af en toe kon vervangen. Ze wilden het geen koster noemen, maar gastheer, om zo mensen niet af te schrikken. Ik vroeg of ze al iemand gevonden hadden. Zo ging het balletje rollen.”

Wat is dat: “Viering van het leven”?
Lydi: “Ons team van geestelijk verzorgers heeft verschillende kleuren: ik ben Protestants, Berthilde van de Loosdrecht is Luthers, Kitty Nijboer en Toon Cents hebben een katholieke achtergrond en Jasmijn van Buul is humanist. Op zeker moment hebben we tegen elkaar gezegd: hoe zou het zijn als we onze achtergrond laten voor wat het is en gezamenlijk de viering op zondag houden? We zijn eind december gestart en inmiddels hebben we een vorm gevonden.”

Alfred: “De vieringen zijn voor iedereen. Dus niet alleen voor gelovigen. Daarom hebben de samenkomsten een aangepaste invulling. De realiteit is wel dat een groot deel van de wekelijkse bezoekers komt vanuit hun geloof. Veel bezoekers voelen onder druk van hun ziekte hun leven als een zware last. Ik vind de spontane “getuigenissen” van hun geloof en vertrouwen in God zoals die in de samenkomsten naar voren komen indrukwekkend. Ik ben blij dat de nieuwe opzet daarom bewust niet elke verbinding met het geloof in God loslaat. Vaste onderdelen, zoals de opening, het gebruik van kaarsen en de afsluiting bieden gelovigen houvast, maar laten ook ruimte voor andere levensbeschouwingen.”

Lydi: “De “Viering van het Leven” is geen kerkdienst. De naam is gekozen omdat we iets positiefs willen uitstralen wat mensen verbindt. In de viering maken we samen de last lichter. Zodat je te midden van het gevecht met ziekte en verdriet kunt voelen dat het leven de moeite waard is. Rituelen helpen een mens om zich verbonden te voelen, leren je zorgen los te laten. Je kunt verdriet en vreugde, eenzaamheid, pijn en liefde delen.”

Alfred: “De aanpassing van de vieringen geldt ook voor de opstelling. Voorheen wisselden we wekelijks de opstelling. Met de ene week de stoelen achter elkaar in een kerk-opstelling. De week erop zetten we de stoelen in een kring, voor gebedsbijeenkomsten. Die opstelling paste later goed bij humanistisch getinte bezinningsbijeenkomsten.”

Lydi: “De structuur geeft houvast, een stukje helderheid. We starten met het aansteken van kaarsen. Degene die de viering leidt zorgt voor de opening. Daar komt onze diverse achtergrond terug, want bij de één is dat een gedachte en bij de ander een gebed. Andere vaste onderdelen zijn een lied en een gesprek over het thema van die viering. Want elke viering heeft een eigen onderwerp.

Alfred: “Een mooie symboliek vind ik dat je een kaars kunt ontsteken. Dat kun je voor jezelf doen. Maar ook om aan een ander te denken. Bijvoorbeeld iemand met vergelijkbare problemen. Het helpt je om het ‘licht te zien’, in de vele betekenissen van die woorden. Waaronder ook om de dingen niet te zwaar te nemen.”

Lydi: ”Bij iedere viering kun je een steen pakken. De steen staat symbool voor de lasten die je draagt. Je legt hem in het water om zo de last lichter te maken, van je af te laten glijden.”

De nieuwe vieringen zijn eind december gestart. Zijn jullie tevreden?
Alfred: “Ik ben persoonlijk blij dat er voor de gelovigen meer bewaard is gebleven dan sommigen vreesden. Ik noemde de kaarsen al, we delen brood, zij het op een andere manier. We wensen elkaar vrede toe en geven elkaar de hand. Soms in een kring, soms persoonlijk. En sommige liederen blijven herkenbaar.”

Lydi: “De eerste viering in de nieuwe vorm was meteen gedenkwaardig, want een vluchteling die een tijd opgenomen is geweest op Brinkgreven, wilde gedoopt worden. Toon Cents voerde vaak gesprekken met hem. Toon is geen priester, zodat hij aan die doopwens niet kon voldoen. Ik ben dominee, dus vroeg Toon mij of ik de doop wilde verrichten. Dat heb ik gedaan.”

“Je moet je bij deze persoon voorstellen dat hij helemaal alleen op de wereld is en niemand meer heeft, ook geen familie. Hij was naar Nederland gevlucht en wist nog niet zeker of hij hier mocht blijven. Als je niemand meer hebt, ben je niet alleen familie en vrienden kwijt, je hoort ook nergens meer bij. Hij zei tegen mij: “jullie zijn mijn familie”. Alleen al daarom had zijn doop een bijzondere betekenis.”

“Ik ben blij met de nieuwe manier van werken. Ieder van ons, inclusief onze zes gast-voorgangers, kan zo’n viering leiden. Je blijft natuurlijk gekleurd door je eigen achtergrond en je eigen traditie. Maar ons doel is om meer mensen aan te spreken. Dan moet je je eigen traditie ook los durven te laten. Bezoekers hoeven niet bang te zijn dat ze de viering niet begrijpen. We maken voor iedere viering een mooi boekje. Dat is ook meteen een visitekaartje. Iedere bezoeker kan zo de viering makkelijk volgen. En thuis kun je iets wat je mooi vond nog eens nalezen.”

Iedereen is welkom tijdens de vieringen elke zondagochtend om 10 uur in de Elisabethkapel op Brinkgreven.