Wereld Suïcide Preventie Dag.

Sinds vijftien jaar is het op 10 september Wereld Suïcide Preventie Dag. Een dag die aan velen ongemerkt voorbij zal gaan. Er hangen nergens vlaggen halfstok en winkels en instellingen zullen geen aparte openingstijden hebben. Wél zou je op deze dag, net als bij andere belangrijke dagen, je Facebookprofielfoto kunnen laten veranderen. Voor deze dag is er gekozen voor een vraagteken. Deze staat voor: Zou jij het vragen: ‘Denk je wel eens aan zelfmoord?’ Ook zou je wat extra kunnen lezen over suïcidepreventie en zal je, indien je 'in het wereldje zit', opmerken dat er wat congressen rondom dit thema zijn georganiseerd.

Omdat suïcide nu eenmaal vaak voor komt in combinatie met psychische ziekten, is het een onderwerp dat vaak gezien wordt in de (gespecialiseerde) GGZ. Om deze reden wil ik bij dit heftige onderwerp stilstaan. Daarvoor ging ik in gesprek met iemand. Deze vrouw, die anoniem wenst te blijven, overleefde een serieuze suïcidepoging. Samen blikken we terug.

Een serieuze suïcidepoging, wat ging daar wel niet aan vooraf?
Daar is inderdaad een heel traject aan vooraf gegaan. Na de dood van mijn vader en daarbij veel spanning in mijn familie, besloot ik met mijn gezin een rondreis door Amerika te maken. Ik had bedacht dat ik na deze vakantie wel uitgerust zou zijn, maar ik sliep niet meer. Gewoon níet. Na tien dagen werd ik opgenomen bij de GGZ. Daar kreeg ik buiten een diagnose (depressie) ook meteen heel veel medicatie: antidepressiva en hoge doseringen benzodiazepines. Na mijn opname volgde ik nog een paar maanden therapie en omdat het wel redelijk ging, ging ik weer re-integreren op mijn werk. Dit ging eigenlijk meteen mis: ik werkte in de zorg en het bleek te zwaar. Ik was angstig, schrikachtig, en wederom enorm vermoeid. Ik werd hierdoor boos op mezelf. Ik voelde me lui en minderwaardig. Mijn familie reageerde kil en afwijzend op mijn ziekte. Mijn moeder had al dikwijls aangegeven dat ik ‘het’ in me had. Met ‘het’ doelde ze op de zelfdoding van haar vader. Ik ben toen steeds vaker gaan denken dat ik dus ook ooit zelfmoord zou plegen. Toen ik ook nog werd afgekeurd voor mijn werk, viel zo ongeveer elk doel van mijn leven weg. Terwijl ik wel nog een heerlijk gezin had. Van de GGZ kreeg ik steeds meer medicatie en er volgden nog meer opnames. Ik merkte dat ik steeds meer afstand nam van de mensen die van me hielden en ik deed ook ‘gewoon’ wat er van me verwacht werd: zorgen voor de kinderen en ik deed het huishouden. Maar als er niemand bij was, lag ik op een donkere kamer te denken hoe slecht ik wel niet was en hoeveel beter mijn gezin af zou zijn zonder mij. Ik heb dit aan de hulpverleners in de GGZ verteld, net als aan mijn man. Maar door beide voelde ik me niet echt serieus genomen. Wel heb ik gezegd: ik heb nu geen plannen, maar als ik ze wel heb, willen jullie ze dan alsjeblieft serieus nemen? Helaas gebeurde dat niet. Want de dag voor mijn zelfmoordaanslag heb ik tegen een verpleegkundige gezegd dat ik het ging doen. Volgens haar moest ik het tegen mijn man zeggen. En ook dat deed ik braaf. Ik deed dat echter op zo’n rustige manier, dat niemand zich zorgen maakte.

Was je helder tijdens de poging? Hoe was je voorbereiding? Had je een brief of iets anders achtergelaten?
Na twee-en-een-half jaar ziek geweest te zijn, was ik er klaar voor. Ik voelde me heel helder en de voorbereidingen namen drie weken in beslag. Ik liet een volledig dossier achter met brieven voor mijn kinderen en man, voor mijn moeder en voor mijn vriendinnen. Ik heb vooral geprobeerd om ze niet achter te laten met een schuldgevoel. Ik wist zeker dat ze beter af waren zonder mij. Voor mij was alles wat ik deed volkomen logisch. Ik weet dat ik in de dagen voor de poging ook heel erg vrolijk was, dat schijnt vaker te gebeuren. Ik slikte op dat moment een medicijn voor psychoses. Ik denk dat dit medicijn mijn bewustzijnsvernauwing verergerde. Sindsdien ben ik doodsbang voor dit soort medicatie.

Je overleefde de poging: wat dacht je? Hoe reageerden naasten? Kreeg je hulp aangeboden in de GGZ? Hoe was die eerste hulp geregeld?
Tja, en toen werd ik wakker na drie dagen. Ik lag aan de beademing op de intensive care. Mijn twaalfjarige dochter stond naast me en trots vertelde ze dat ze mij nog eerder gevonden had dan de politie. En ik, ik kon het maar niet geloven. Ik was lamgeslagen én laaiend boos. Hoe had dit kunnen gebeuren? Waarom was ik niet dood? Zelfs de artsen zeiden dat ik het technisch gezien niet had kunnen overleven. Voor mij voelde dit als falen, zelfs dít kon ik niet. Iedereen die aan mijn bed kwam was opgelucht en blij, mijn man was zelfs in shock, denk ik. Mijn dochter was opgelucht en mijn zoon was enorm boos. Eigenlijk hielp die boosheid wel een beetje: ik kreeg weer een beetje gevoel in me.

Na de opname op de IC, werd ik weer opgenomen op de afdeling van de GGZ, na een week werd ik ontslagen. Het kon toen drie kanten opgaan: óf ik wachtte op de kracht om alsnog een einde aan mijn leven te maken. Óf ik zou een euthanasietraject ingaan. Óf ik zou op zoek gaan naar goede hulpverlening. Het anti-psychosemiddel weigerde ik te nemen en ik werd daar helderder van. Er klopten dingen niet. Waarom kon ik ondanks een depressie nog wel regelmatig genieten? Waarom was ik altijd zo extreem moe? Waarom kon ik niet tegen geluid en andere prikkels? Ook mijn vriendinnen gaven aan mij niet depressief te vinden. Ik besloot mede hierom op zoek te gaan naar iets anders dan de reguliere GGZ. Ik kwam uit bij een kliniek in Zuid-Limburg. Ik kon hier redelijk vlot terecht en inmiddels kan ik stellen dat dit centrum mijn leven heeft gered.

Wat hield de hulp in? Wat is je belangrijkste 'les' geweest waardoor je dacht: ik kan beter blijven? Wat wil je kwijt over de intensieve hulp in die tijd?
In deze kliniek begonnen ze eerst uitgebreid met diagnosestelling. Ik sprak uren en voelde me voor het eerst echt gehoord. Ook werd ik direct van alle benzodiazepines gehaald. Ik begon te voelen, te huilen, te lachen, ik kwam weer tot leven. Ik begon te beseffen wat er allemaal gebeurd was. Ik heb toen zo intens gehuild en kreeg enorm last van schuldgevoelens naar mijn kinderen.

Na die eerst week, kreeg ik mijn diagnose: ik bleek meervoudige complexe PTSS te hebben die de depressie gevoelens in stand hield.

Nadat ik uitleg had gekregen over PTSS, wist ik meteen dat deze diagnose klopte. Ik begon te beseffen dat ik niet lui of dom was, maar ik kreeg erkenning voor dat wat er gebeurd was. Ik ben in mijn jeugd zwaar mishandeld door mijn moeder en ook ben ik door mijn halfbroer seksueel misbruikt. Ik knapte in de kliniek goed op, maar wel met het besef dat ik nog een lange weg te gaan had. ‘Gelukkig’ mocht ik na een paar maanden nog een keer terug naar deze kliniek voor intensieve traumaverwerking, waaronder EMDR.

Hoe gaat het nu? Twee jaar later? Wat zijn je gedachten erover? Ben je 'blij' dat je er nog bent? Denk je er nog veel aan? Heb je je leven op de rit? Spreek je er nog over met familie, man, kinderen?
Momenteel kan ik oprecht zeggen dat het stukken beter met me gaat. Ik heb sinds mijn poging nooit meer een serieuze terugval gehad, al zijn er natuurlijk wel dipjes geweest. Één keer in de week volg ik nog therapie bij een psycholoog die gespecialiseerd is in trauma. Ik heb geleerd milder voor mezelf te zijn en heb echt moeten leren dat zelfdoding helemaal mijn lot niet is. Ik prijs me nog elke dag gelukkig dat mijn poging niet is gelukt. Ik heb erg hard moeten werken om de band met mijn kinderen weer gezond te krijgen, maar het is gelukt! Het huwelijk tussen mij en mijn man is sterker geworden. Ook hij vond een goede psycholoog en hij komt nu goed aan zichzelf toe. Ik voel nu meer verbondenheid met hem dan ooit tevoren. Ik werk weer een aantal uur per week in een sauna. De sfeer daar is relaxed en daar heb ik geen last van veel geluiden/ hard licht. Wel blijf ik last houden van extreme vermoeidheid, ik zal daarmee moeten leren leven, net als voor de gevoeligheid voor geluiden en licht.

Praten over mijn poging doe ik bijna nooit. Ik schaam me er niet voor, maar mijn omgeving wil het er niet over hebben. Het is te pijnlijk geweest voor de mensen om me heen. Ik merk dat er op (praten over) zelfmoord nog een taboe ligt. Dat vind ik eigenlijk heel erg. Als er goed naar me geluisterd was destijds, toen ik het over dit heftige onderwerp had, was mijn poging wellicht voorkomen geweest. Het blijft heftig te beseffen dat ik er bijna niet meer was, omdat het niet serieus genomen werd.

Stel: je spreekt iemand die momenteel last heeft van suïcidale gedachten. Wat zou jij tegen die persoon willen zeggen?
Ik zou zeggen tegen een lotgenoot dat hij/zij echt op zoek moet gaan naar de oorzaak van deze gedachtes. Waarom wil je dood? Er zit een diepere gedachte achter. Die moet je vinden. Blijf niet hangen bij een hulpverlener bij wie je geen vooruitgang boekt. Zoek goede hulp!  Eis dat er echt naar je geluisterd wordt. Je bent het waard! Het gaat je lukken om deze allesoverheersende gedachte de baas te worden, al kun je dat nu nog niet geloven. Ga maar voelen, ga de pijn en ellende maar aan. Maar stop het niet weg met pillen. Mijn advies is overigens niet om zomaar alle medicatie weg te gooien, absoluut niet! Maar kijk er kritisch naar met je hulpverlener. Zorg dat je nooit zo verdoofd raakt, dat je los raakt van je omgeving. Voorkom dat je echt niets meer voelt. Niets meer voelen is gevaarlijker dan de pijn voelen.

* Heb je n.a.v. dit artikel hulp nodig? Bezoek www.113.nl van 113 Zelfmoordpreventie.

* De manier van de poging wordt in het kader van de journalistieke richtlijnen van 113 Zelfmoordpreventie expres niet genoemd.

* De betreffende cliënt is géén cliënt van Dimence.

Artikeldatum