De veerkracht van Elianne Groenewold

Vechten tegen je eigen brein  

De bipolaire stoornis wordt pas vastgesteld als Elianne 30 jaar oud is en een psychose krijgt. Tot die tijd werd gedacht dat haar schommelingen enkel te maken hadden met de maandelijkse hormonen. Ze was allesbehalve blij met haar diagnose. Daar kwam verandering in toen ze het effect van de behandelingen en medicijnen begon op te merken. “Pas toen merkte ik hoe hard ik al die tijd gestruggeld had en hoe hard ik had gevochten tegen mijn eigen brein.”

Bipolaire stoornis 

Iedereen voelt zich wel eens blij, gelukkig en vol energie, en ook wel eens lusteloos, neerslachtig of in de put. Dit zijn normale gevoelens, passend bij mee- of tegenvallers en geluk of problemen in het leven. Het zijn normale variaties van de stemming. Als iemand langere tijd afwisselend te uitgelaten en vol energie is, of juist veel te somber is zonder zich erover heen te kunnen zetten, kan er sprake zijn van een manisch-depressieve stoornis, ook wel bipolaire stoornis genoemd vanwege de wisselende stemmingen aan beide uiteinden (polen) van de stemming. Lees meer: Behandeling | Dimence

Hypomanie, manisch en depressie

Bij een bipolaire stoornis staan bij sommige mensen de manieën op de voorgrond, bij anderen de depressies. Elianne haar stemmingsepisoden bestaan uit hypomane, manische en depressieve episoden. Wanneer Elianne hypomaan is, vindt ze overal wat van. Ze gaat discussies aan, is opgejaagd, praat en denkt sneller en legt allerlei verbindingen die ze anders nooit had kunnen leggen. Lichamelijk uit een hypomane episode zich onder andere in gespannen spieren en een hogere temperatuur.

Tijdens een depressie heeft Elianne het gevoel dat er een donkere sluier over alles heen ligt. “Het kost mij dan moeite om positief te denken en om in actie te komen. Ik zie op tegen dingen die normaal helemaal geen moeite kosten. Ik ben ook onzekerder. Mijn lichaam voelt dan aan als dat van een 90-jarige en ik heb de behoefte aan ongezond voedsel. Ik trek mij terug van sociale activiteiten en zie soms het nut van het leven of de toekomst niet meer.”

Jezelf kwijtraken

Een manische episode gaat bij Elianne vaak gepaard met psychotisch denken. Elianne associeert dan veel en hangt een eigen betekenis aan zaken. Als een manische episode bij Elianne overgaat in een psychose hoort, ziet, proeft en ruikt ze dingen die er niet zijn. Haar beleving van alledaagse dingen komt dan niet overeen met de realiteit. “Het engste is dat je jezelf kwijt raakt. Dat je de controle over je hersenen verliest. Je hoort vaak in het nieuws dat een verward persoon iets gewelddadigs heeft gedaan. Dit zijn vaak mensen die in een psychose zitten. Ik snap nu heel goed dat dit helemaal buiten de persoon of zijn karakter om heen plaatsvindt. Goede hulp op het moment dat je in een psychose zit, is echt essentieel.”

Behandeling afgestemd op behoefte

Elianne ondergaat verschillende behandelingen. “Het mooie van mijn behandeling vind ik dat ik mee mag denken over wat er op dat moment nodig is. Toen ik in een depressie zat, had ik bijvoorbeeld running therapie. Praten was niet perse nodig, het doel was vooral in beweging komen en blijven. Toen het beter ging en ik het aankon, ging ik juist werken aan mijn (denk)patronen. Elke therapie of behandeling past bij waar ik op dat moment behoefte aan heb. Van EMDR tot psycho educatie; ik heb uit alle therapieën iets meegenomen.”

Keuzes maken

Er is nog geen zicht op totale genezing van een bipolaire stoornis. Toch kunnen de ziekteverschijnselen in goede banen worden geleid. Mensen met een bipolaire stoornis kunnen leren om op een goede manier met de ziekte om te gaan. Dat heeft ook Elianne moeten leren. “Ik maak wel eens een grap dat ik het leven leid van een 50-plusser. Ik werk onder mijn niveau, doe vrijwilligerswerk en doe 50+ sporten, zoals wandelen en zwemmen”. Elianne heeft in de loop der jaren geleerd goed voor zichzelf te zorgen en de juiste keuzes te maken. En dat zijn soms ook hele moeilijke keuzes. “Ik heb er bijvoorbeeld voor gekozen om geen kindje te krijgen. Ik vind zwanger worden te spannend. Ik kreeg namelijk een psychose op het moment dat wij hier mee bezig waren. Ik weet niet of ik er wel genoeg energie voor heb. Ik zou het mijzelf nooit vergeven als ik ook maar een klein deel van mijn gevoeligheid zou doorgeven. Het waren echt helse jaren en ik wil mijn kind daar geen fractie van meegeven. Uit liefde voor het kind, kies ik ervoor om geen kindje te krijgen.”

Een gelukkige 50-plusser

Ondanks alles geniet Elianne op 34 jarige leeftijd volop van het leven van een 50-plusser. “Ik kon altijd al genieten van kleine dingen, maar doordat ik nu gezondheid niet als vanzelfsprekend ervaar geniet ik nog meer.” Elianne heeft een ‘steungroep’ om zich heen gecreëerd, waar ze op kan terugvallen. “Het helpt vaak al als ik mijn beleving of verhaal even kwijt kan, zodat de emoties en zwaarte wat afzakken.

Van onbegrip of vooroordelen heeft Elianne niet heel veel last. Zelf denkt ze dat dat vooral te maken heeft met het feit zij altijd erg eerlijk en open is over haar situatie. “Door open te zijn, merk je dat mensen vaak ook iemand kennen met een soortgelijke aandoening. Er kan dan een heel mooi gesprek ontstaan. Door open te zijn, kan ik ook volledig mezelf zijn. Als ik bijvoorbeeld mijn bipolaire stoornis op mijn werk verzwijg en ik mij mentaal niet goed voel, moet ik zeggen dat ik ziek ben. Dat voelt voor mij als liegen. Ik wil niet over mijzelf liegen.”