Parentificatie
Kirstens ouders gingen uit elkaar toen ze drie jaar was. Haar moeder kreeg een nieuwe relatie, maar haar stiefvader vergokte hun geld. Haar moeder moest veel werken om het hoofd boven water te houden en Kirsten voelde een grote verantwoordelijkheid om de zorg van haar moeder, broertje en zusje op haar te nemen. Hierdoor kreeg ze te maken met parentificatie. Tussen haar dertiende en veertiende jaar werd ze seksueel misbruikt door een collega van haar moeder. “Als afleiding ging ik erg veel werken. Tussen mijn zeventiende en twintigste werkte ik soms rond de 80 uur per week. Om dit vol te kunnen houden, ging ik op een gegeven moment met enige regelmaat drugs gebruiken".
Na een suïcidepoging op haar zeventiende werd Kirsten opgenomen in een kliniek. “Ik deed de opleiding pedagogisch werkende jeugdzorg en mijn EVV-er vertelde me dat veel mensen in de zorg ook zelf iets meegemaakt hebben. Dit gaf mij hoop. Mijn droom werd dan ook om te werken met mijn ervaring”.
Dialectische gedragstherapie
“Ik heb veel verschillende therapieën gevolgd binnen Dimence, waaronder: EMDR, emotionele exposure, schrijf therapie, VERS, surfen op emoties, en ik dacht dat ik was hersteld. Doordat ons team, intensieve behandeling autisme, de intensieve tiendaagse van de dialectische gedragstherapie (DGT) ging volgen om deze op onze afdeling te implementeren, werd er op de één na laatste dag iets getriggerd. Vervolgens ben ik weer opnieuw in therapie gegaan. Ik voerde gesprekken over het misbruik, maar kreeg ook uitleg en kon praten over mijn schuld en schaamte gevoel. Waardoor ik de impact tijdens en na het misbruik beter begrijp”. Sinds enige tijd werkt Kirsten als Dialectisch Gedragstherapeut op de afdeling Intensieve Behandeling Autisme binnen Lorna Wing. Lorna Wing is de eerste kliniek in Nederland waar DGT ook aan mensen met autisme wordt gegeven.
“Vanuit DGT werk je op basis van gelijkwaardigheid. Je gaat de behandeling samen aan en zet de cliënt in hun kracht. Je bent heel nauw betrokken bij je cliënt. DGT houdt in dat je nieuwe vaardigheden aanleert om zo goed mogelijk om te gaan met problemen die je tegen kunt komen. Je bouwt een leven op die de moeite waard is door verandering en acceptatie”.
"Mijn opname liet zien dat veel mensen in de zorg zelf iets meegemaakt hebben"
Opleiding
“Door mijn eigen ervaringen kan ik signalen makkelijker oppikken en kan ik mijn cliënten echt begrijpen. Ik kan bijvoorbeeld: cliënten uitleg geven over misbruik, waar komt het schuld en schaamte gevoel vandaan en wat had je anders kunnen doen in zo’n situatie. Daarnaast sta ik stil bij hoe het is om in behandeling te zijn, het bespreekbaar maken van depressiviteit en suïcidaliteit. Tijdens mijn werk projecteer ik mijn eigen ervaringen niet, ik kan mijn ervaring loskoppelen van die van mijn cliënt. Dit leer je ook tijdens de opleiding tot zorgprofessional met ervaringsdeskundigheid. Daarnaast sta je ook stil bij wat je wel en niet wil vertellen en wat je eigen grenzen hierin zijn. Hierbij word je goed begeleid en moet je veel reflecteren. Dit is ook zeker een toevoeging aan je eigen proces.” Je leert dat je niet zomaar je verhaal bij een collega of cliënt neerlegt maar dit bijvoorbeeld eerst vraagt omdat er ook mensen zijn die hier geen behoefte aan hebben, of omdat het niet passend is bij wat je cliënt of collega nodig heeft.
Kirsten vroeg een cliënt, ouder en collega om feedback, om te laten zien wat de toegevoegde waarde is van haar ervaringsdeskundigheid in haar werk.
Cliënt:
Een aantal maanden geleden hadden Kirsten en ik een lang gesprek. Ongepland kregen we het over een onverwerkt trauma van mij. Kirsten reageerde daarop met “Ik kan mij er wel iets bij voorstellen hoe je je voelt”. Dat zeggen hulpverleners wel vaker, maar Kirsten meende het. Zij heeft toen een stukje met mij gedeeld over een traumatische ervaring(en). Ik had niet verwacht dat ze zoiets met mij zou (durven) delen. En ik had ook helemaal niet zo’n verhaal achter de grappige en pittige Kirsten verwacht, zoals ik haar ik toen zag. Na haar verhaal voelde ik mij, hoe gespannen ook door het onderwerp, sinds lange tijd begrepen.
Ouder:
Ik heb als ouder ervaren dat de ervaringsdeskundigheid en skills van Kirsten een hele goede combinatie vormen om dit soort gesprekken te kunnen voeren.
Collega:
Je gebruikte je eigen ervaringen op de juiste manier om cliënten in te laten zien dat ze er niet alleen voor staan, dat bepaalde gevoelens en gedachtes menselijk zijn. Je doorbreekt met deze houding en input ook een taboe. Hierboven benoemde ik juiste manier omdat je niet in de slachtofferrol ging zitten maar juist streefde naar gelijkwaardigheid. Met deze open houding merk je dat cliënten troost en vertrouwen kweken in jou, de ervaring die jullie samen hebben schept een bepaalde band (zo zie ik het).