In gesprek met Anne-Will Haverkorn over het werken als fysiotherapeut in de ggz

Fysiotherapie wordt ingezet om ziekte en aandoeningen die samenhangen met psychiatrische problemen te voorkomen, verminderen en/of te compenseren. Anne-Will werkt bij zorggroep Solis. Als fysiotherapeut voert zij fysiotherapeutische onderzoeken uit en behandelt en begeleidt zij cliënten van Dimence.  

Hoe kan fysiotherapie bijdragen aan de mentale gezondheid van cliënten?

Als cliënten meer bewegen, kan dat bijdragen aan het verminderen van o.a. angst, stress en depressie.

Bij psychische problemen zien we ook vaak leefstijlgerelateerde problemen voorkomen. Denk aan hart-,vaat- en longproblemen. Hierbij kan de fysiotherapeut goed ondersteunen. De fysiotherapeut kan de cliënt motiveren te bewegen en helpen het bewegen te integreren in het dagelijks leven.

Daarnaast kun je denken aan ademhalingsoefeningen en het aanleren van hoesttechnieken bij bijvoorbeeld een COPD patiënt. Tot slot kan fysiotherapie ervoor zorgen dat bij chronische aandoeningen de klachten stabiliseren en verdere achteruitgang wordt voorkomen.

Waarin onderscheidt een fysiotherapeut in de ggz zich ten opzichte van een reguliere fysiotherapeut?

Vanuit Zorggroep Solis zijn wij gewend om veel samen te werken met andere paramedici, zoals ergotherapeuten, logopedisten, diëtisten en de zorgteams van Dimence. Ik denk dat wij daardoor pragmatischer en creatiever zijn in het oplossen van de klachten aan het bewegingsapparaat. Daarnaast kunnen wij goed inspelen op behandelingen die net iets anders verlopen dan het bestaande protocol.

We hebben veel ervaring met de vaak wat complexere zorgvragen van de cliënten van Dimence. Het complexe zit met name in de communicatie. Ook hebben deze cliënten vaak minder grip op hun eigen gezondheidsvaardigheden.  

Tot slot hebben fysiotherapeuten allemaal hun eigen specialisatie. Bij ons zijn meerdere collega's geschoold in de psychosomatische fysiotherapie, waarbij rekening wordt gehouden met de wisselwerking tussen psychische, sociale en somatische factoren. 

Wanneer komt een cliënt van Dimence in aanmerking voor fysiotherapie?

Dit gebeurt op verschillende manieren. Een cliënt met ambulante begeleiding kan bijvoorbeeld vanwege chronische pijnklachten naar ons worden doorverwezen. Het kan ook voorkomen dat het zorgteam, de huisarts of een behandelaar van een cliënt op een klinische afdeling een probleem aan het bewegingsapparaat signaleert. Zij nemen vervolgens contact op met ons. Als een cliënt bijvoorbeeld veel en vaak last heeft van een lage rugpijn, komen wij in beeld. Wij onderzoeken dan de oorzaak van de rugpijn. Daarnaast geven wij advies aan de cliënt en het team over wat er gedaan kan worden om de klachten te verminderen en te voorkomen.

Het komt ook regelmatig voor dat cliënten bang zijn voor somatische (lichamelijke) klachten. Hierdoor gaan ze in het dagelijks leven activiteiten uit de weg. De fysiotherapeut kan beoordelen wat de oorzaak is van de klachten en hoe de dagelijkse activiteiten weer verantwoord opgebouwd kunnen worden.

Ook de medicatie die cliënten krijgen kan zorgen voor klachten, zoals bijvoorbeeld een groter risico om te vallen. Het vallen kan voorkomen worden. Is iemand toch gevallen, kan de fysiotherapeut ingeschakeld worden om klachten naar aanleiding van de val te verhelpen en een val in de toekomst te voorkomen.

Welke klachten behandel je het meest als fysiotherapeut bij Dimence?

Veelvoorkomende klachten zijn aanhoudende lichamelijke klachten, zoals pijn, vermoeidheid, conditieverlies, krachtsverlies en spanningsklachten. Vaak komt dit door een verminderde algehele belastbaarheid, soms als gevolg van het psychiatrische beeld en/of passiviteit. Het kan ook een gevolg zijn van chronische klachten. 

De behandelingen zijn divers en afwisselend, variërend van oefentherapie tot ontspanningstherapie. Maar ook exposuretherapie bij bijvoorbeeld bewegingsangst. Mensen zijn dan bang om te bukken of te draaien. We leren ze om deze angsten te verdragen.

Andere behandelingen die vaak voorkomen zijn TENS bij pijnklachten en katalepsie bij aansturingsproblemen. Bij TENS gebruiken we een apparaatje dat lichte elektrische schokjes geeft. Bij katalepsie stimuleren we de spieren op een bepaalde manier waardoor er spierverstijving optreedt. Uiteraard geven we ook massages en de bekende manuele therapie. 

Tot slot.. Wat zorgt ervoor dat jij met plezier naar je werk gaat?

Dat is vooral de dynamiek van het multidisciplinair werken. We werken samen met diverse afdelingen met allemaal hun eigen bijzonderheden. Het werk is pragmatisch, waarbij communicatie een hele belangrijke factor is. Daarnaast maakt de verbinding met cliënten, het behalen van doelen, de afwisseling en uitdaging het werk heel erg leuk.