Wieke van der Arend werkt ruim dertien jaar bij Dimence in Deventer als beeldend therapeut. Ze werkt voor de afdeling Verslavingspsychiatrie, team Angst en Stemming ambulant en team Persoonlijkheid/complex trauma. Op de Rielerenk in Deventer heeft ze haar eigen ruimte, vol met creatieve materialen..
Het hoeft niet mooi te zijn
“Bij beeldende therapie ga je creatief aan het werk met tekenen, boetseren, het bewerken van speksteen en knutselen. Ik geef een opdracht, een werkvorm. Maar soms heeft de deelnemer zelf een idee. De opdrachten gaan over gevoelens, zelfbeeld, verslaving, identiteit en over je dromen en verlangens. Soms gaat het over de moeilijke dingen die iemand mee heeft gemaakt en soms juist over iets wat helpt om dingen positiever in te zien,” vertelt Wieke. Na de opdracht gaat de cliënt zelf aan de slag, soms wordt er samengewerkt met groepsgenoten. “Het hoeft niet mooi te worden. Het gaat om wat diegene tegenkomt tijdens het creatief werken en om de betekenis van het werkstuk. Daar praten we dan over. Hierdoor kan de cliënt dingen verwerken, inzichten krijgen, zichzelf leren accepteren en nieuwe ervaringen opdoen.”
De cliënt is zelf bezig met het werkstuk, maar de therapeut heeft ook een duidelijke rol. Wieke stelt mensen op hun gemak, helpt bij de uitvoering en stelt vragen over het werkstuk en het proces. “Ik zorg dat iedereen zich veilig en gehoord voelt. En verder mag ik genieten van wat mensen maken en vertellen.”
Breed inzetbaar
Maar werkt beeldende therapie dan voor iedereen? Niet iedereen is heel creatief. “Misschien is het soms juist wel makkelijker als iemand niet heel creatief is. We zitten onszelf vaak in de weg met al dat denken en die oordelen en verwachtingen. Bij beeldende therapie gaat het om het doen, om loslaten en ontstaan. Juist dan ontstaan de mooiste dingen en de beste inzichten,” legt Wieke uit. “Beeldende therapie is heel breed inzetbaar. Het is wel handig als je er voor openstaat om het aan te gaan. Deze therapie is passend als de cliënt bijvoorbeeld heel rationeel is of niet zo goed met taal. Het is echt een ervaringsgerichte therapie, je leert niet alleen met je hoofd, maar ook met je handen en eigenlijk je hele lichaam. Je ervaart iets en deze ervaringen neem je mee naar je dagelijks leven.”
Meer dan kleien
Beeldende therapie biedt vele mogelijkheden. Zo kun je schilderen met verschillende schildertechnieken, tekenen met potlood, stift en verschillende krijtsoorten. Maar ook boetseren, speksteen bewerken, collages maken of werken met allerlei knutselmateriaal wordt tijdens de therapie ingezet. Wieke: “Bovenal gaat het om het opdoen van allerlei ervaringen, jezelf beter leren kennen, jezelf accepteren om wie je bent en wat je kunt, het verwerken van nare ervaringen. Uiteindelijk zet je dan mooie stappen naar herstel.”