Innovatie - Filminterventie 'de mens achter de ziekte'
Voor de filminterventie, ontwikkelt door Peter Goossens, worden cliënten gevraagd tijdens een stabiele periode een filmpje te (laten) maken. In dit filmpje stellen ze zichzelf voor en vertellen ze wat hun interesses zijn etc. De bedoeling is dat zij dit filmpje, wanneer een opname nodig is, kunnen laten zien aan de medewerkers op de opnameafdeling zodat deze professionals zich een beter beeld kunnen vormen van de mens achter de ziekte en diens waarden en wensen. De professionals op de opnameafdeling kennen vaak alleen het beeld van iemand die erg ziek wordt opgenomen.
Project implementatie filminterventie 'de mens achter de ziekte'
Nadat er binnen het netwerk Dimence Bipolair een start is gemaakt met de implementatie van de filminterventie binnen de zorg voor cliënten met een bipolaire stoornis, is de toepassing uitgebreid naar cliënten met een psychotische stoornis en wordt onderzocht hoe deze waardevolle interventie breder geïmplementeerd kan worden.
De filminterventie is ontstaan vanuit een probleem wat gesignaleerd werd vanuit de praktijk. Wanneer cliënten werden opgenomen in een manische episode gebeurde het verschillende keren dat de familie na enkele dagen contact opnam met de ambulante behandelaar en deze aangaf dat de medewerkers van de afdeling hadden gezegd dat het al beter ging met hun familielid terwijl de familie bij het volgende bezoek hier weinig van merkte. Weliswaar was de cliënt wel wat rustiger geworden onder invloed van medicatie, echter de cliënt was nog verre van de oude. Ook werd regelmatig aan de ambulant werkende verpleegkundige die de cliënten bezocht op de opnameafdeling gevraagd hoe de cliënt is als hij stabiel zou zijn.
Bovenstaande gebeurtenissen leiden tot de gedachte dat de medewerkers van de opnameafdelingen de cliënt die is opgenomen eigenlijk niet goed kennen. Ze maken de cliënt mee wanneer deze erg manisch, psychotisch of uiterst depressief wordt opgenomen en dat is dan vervolgens hun referentiepunt. Voor familieleden en voor de medewerkers die ambulant werken ligt dat anders. Die kennen de cliënt ook als hij stabiel is. Dat is hun referentiepunt.
Peter Goossens, verpleegkundig specialist GGZ en senior onderzoeker bij het SCBS Bipolaire Stoornissen en initiatiefnemer van de filminterventie, vertelt in onderstaand filmpje over het ontstaan van de filminterventie.
Om de medewerkers van de opnameafdeling kennis te laten maken met de ‘mens achter de ziekte’ werd de filminterventie bedacht. Hierbij maakt de cliënt, met ondersteuning van zijn ambulante verpleegkundige, een korte film over zichzelf terwijl hij stabiel is. Het doel van de filminterventie is om het referentiepunt van de medewerkers van de opnameafdeling te beïnvloeden. Door ze kennis te laten maken met de gezonde mens, kunnen ze de zorg veel beter laten aansluiten bij de cliënt en kunnen ze de toestand van de cliënt beter vergelijken met het referentiepunt.
De cliënt zelf kan, door het maken van deze film voor een deel als preventie, de regie nemen in zijn eigen behandeling wanneer hij er door een terugval wordt getroffen.
Voordat er een film kan worden opgenomen wordt er een script ontwikkeld. Hiervoor is een topiclijst beschikbaar met items die besproken kunnen worden. Het is de cliënt zelf die bepaald wat er wel, maar vooral ook wat er niet in de film komt. Bij voorkeur wordt de film thuis opgenomen. De film wordt opgenomen met een mobiele telefoon en duurt ongeveer 5 tot 10 minuten. Er is een document beschikbaar met aandachtspunten die van belang zijn bij het opnemen van een film. Dit document vind je onderaan deze pagina.
Als de film gemaakt is kan deze (mogelijk) in het elektronisch clientdossier (EPD) van de cliënt worden geplaatst. In het signaleringsplan wordt een mededeling geplaatst dat er een film beschikbaar is die vervolgens geraadpleegd kan worden door iedereen die gemachtigd is het dossier in te zien. Dus niet alleen door mensen van de opnameafdeling, maar bijvoorbeeld ook door medewerkers van de crisisdienst of de medewerkers van het Intensive Home Treatment (IHT) team. Zij kunnen de film dan bekijken en de informatie uit de film gebruiken om de zorg op te organiseren, doelen te stellen en deze te evalueren. De cliënt zelf krijgt de film op een USB stick. De familie kan de film dan overhandigen wanneer dit nodig is.
Het is vanzelfsprekend dat de film op gezette tijden moet worden geëvalueerd. Dit kan samengaan met de jaarlijkse evaluatie van het signaleringsplan. Ook kan het nodig zijn om bij bepaalde levensgebeurtenissen, bijvoorbeeld een verhuizing, gezinsuitbreiding, nieuwe relatie of nieuwe baan een nieuwe film op te nemen.
De ontwikkeling van de filminterventie gaat gepaard met wetenschappelijk onderzoek naar de ontwikkeling en het effect van deze nieuwe interventie. De interventie is systematisch ontwikkeld in samenspraak met alle betrokken. Cliënten, familieleden en medewerkers van opnameafdelingen en van het SCBS Bipolaire Stoornissen van Dimence. Op verschillende manieren is de publiciteit gezocht over deze interventie.
Publicaties in wetenschappelijke tijdschriften
- 2019-11-26 Perspectives in Psychiatric Care
- 2019-01-05 International Journal of Bipolar Disorder
- 2019 Nurse Academy GGZ
In de pers:
Met bijdragen op congressen:
- ISBD 2019 - Sydney - Poster
- APNA 32th Annual Conference, Columbus Ohio, USA, October 2018
- ISBD 2017 - Washington - Poster
- ECMH 2017 - Berlijn - Presentatie Peter Goossens
- ECMH 2017 Berlijn - Presentatie Melanie Groot Lipmann
- Symposium 'Stabiel en dan?' 2017 SCBS Bipolaire Stoornissen Deventer
Dit project is tot stand gekomen in samenwerking met en ondersteuning door de volgende partners:
