Silvia Filart-Heuven is één van de verpleegkundig specialisten die zich bezig houdt met de invoering van herstelondersteunende behandeling bij ouderen. “Herstelondersteunende zorg is eigenlijk niet zozeer een behandelmethode, maar meer een visie. Het is een paraplu waar verschillende behandelmethoden onder vallen, waaronder Steunend Relationeel Handelen. Het gaat om het herstel en is niet zozeer gericht op genezing van de ziekte.”
Eigen doelen staan centraal
Waar eerder de focus op genezing lag, ligt nu de nadruk op herstel. Hierbij staan de wensen van de patiënt centraal. “Op de oude manier van werken, focuste je bijvoorbeeld op het genezen van de depressie of angst. Maar dat is niet altijd haalbaar, maar ook niet altijd nodig. Belangrijk is dat mensen leren omgaan met hun klachten en een nieuwe balans vinden. Sommige mensen geven bijvoorbeeld aan dat ze erg tevreden zouden zijn als ze weer naar buiten durven om hun hondje uit te laten of dat hun lontje wat minder kort zou zijn. Het gaat hierbij om de kwaliteit van leven. Wanneer voelt het voor iemand weer de moeite waard?” aldus Silvia.
Om hier achter te komen, wordt er gewerkt met verschillende methodes en toolkits, zoals de SRH ladekast. Hierin liggen verschillende hulpmiddelen om een duidelijk plan te maken. Zo vind je hierin bijvoorbeeld een persoonlijke krachtenprofiel of het kwaliteit van leven-profiel. Dit wordt gebruikt om duidelijk te krijgen waar iemand krachten liggen, maar ook om iemand levensverhaal duidelijk te krijgen.
“Eigenlijk is het een soort revalidatie. We gaan niet uit van een hulpeloze patiënt, maar willen iemand prikkelen om zelf te werken. Je zit in een actiestand en wil mensen iets meegeven waar ze weer blij van worden. Dit doen we bijvoorbeeld door te kijken naar iemands levensverhaal en waar hij goed in was. Wat kan er nog wel? Hoe is het iemand eerder gelukt om met moeilijke dingen om te kunnen gaan? Is het mogelijk om deze ervaringskennis of kracht van de patiënt nu opnieuw in te zetten? Wat geeft iemand zelfvertrouwen? Door gesprekken met de patiënt kun je dit herstel vormgeven en mensen weer hoop geven. Hoop is één van de belangrijkste drijvers voor herstel. ”
Knik
Veel mensen die aankloppen bij de divisie, krijgen te maken met een ‘knik in hun levenslijn’, zoals Silvia het omschrijft. “Mensen komen bij ons in hun derde en vierde levensfase. Dan krijgen ze opeens te maken met heel veel heftige gebeurtenissen, zoals de overgang van werk naar pensioen of het kleiner worden van hun sociale cirkel door het wegvallen van mensen. Dit kan voor psychische problemen zorgen. Wij proberen de mensen dan weer een zetje de goede kant op te geven. We kijken waar hun kracht ligt, welke andere steunbronnen we kunnen aanboren en we bekrachtigen wat er goed gaat.”
Deze manier van werken klinkt heel logisch, maar volgens Silvia is het wel iets wat je moet uitdragen. “Deze manier van werken moet echt tussen je oren gaan zitten. Je moet het je eigen maken, het vraagt echt een andere manier van kijken naar de patiënt.”